Gateway of India Boat Accident : गेटवे ऑफ इंडिया परिसरात घडलेल्या बोट दुर्घटनेनं संपूर्ण मुंबई हादरून गेली आहे. ही घटना पर्यटनाच्या आणि प्रवासी सुरक्षेच्या दृष्टीनं महत्त्वाची समजली जाते, कारण एलिफंटाला जाणारी प्रवासी बोट बुडाल्यानं अनेक जणांचे प्राण गेले आहेत. या दुर्घटनेत आतापर्यंत 13 जणांचा मृत्यू झाला असून मृतांचा आकडा आणखी वाढण्याची शक्यता वर्तवण्यात येत आहे. घटनास्थळी भीतीचं वातावरण निर्माण झालं असून दुर्घटनेच्या कारणांवर अधिक चौकशी सुरू आहे.
अपघाताच्या वेळी प्रवासी आणि कर्मचारी यांसह एकूण 114 जण बोटीवर होते. यापैकी 13 जणांना आपला जीव गमवावा लागला आहे. त्यात चौघांची प्रकृती गंभीर असून पाच जणांचा अजूनही शोध सुरू आहे. उर्वरित 97 जण सध्या स्थिर स्थितीत असल्याची माहिती मुंबई महापालिकेनं दिली आहे. या घटनेनंतर मृतांची नावे समोर आली असून त्यामुळं त्यांच्या कुटुंबियांसाठी दुःखद परिस्थिती निर्माण झाली आहे.
या बोट दुर्घटनेतील मृतांमध्ये नौदलाचे सदस्य, कर्मचारी, पर्यटक, आणि काही लहान मुलं यांचा समावेश आहे. मृतांची नावे जाहीर करण्यात आली असून त्यामध्ये महेंद्रसिंग शेखावत, प्रवीण शर्मा, मंगेल, मोहम्मद रेहान कुरेशी, राकेश नानजी अहिरे, साफियाना पठाण, तीन वर्षांची माही पावरा, आठ वर्षांची मिथु राकेश अहिरे, आणि अक्षता राकेश अहिरे यांचा समावेश आहे. दोन महिला आणि एका पुरुषाची अद्याप ओळख पटलेली नाही. यामुळं मृतांच्या कुटुंबीयांवर शोककळा पसरली आहे.
दुर्घटनेच्या पार्श्वभूमीवर मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी मृतांच्या कुटुंबीयांना पाच लाख रुपयांची मदत जाहीर केली आहे, तर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मृतांच्या वारसांना दोन लाख रुपयांची मदत घोषित केली आहे. या आर्थिक मदतीमुळं कुटुंबीयांना थोडासा दिलासा मिळेल, मात्र ही घटना मुंबईतील प्रवासी सुरक्षा व्यवस्थेवर प्रश्नचिन्ह उभं करते.
अपघात नेमका कसा झाला, याची माहिती दिली तर, ‘नीलकमल’ नावाची प्रवासी बोट पर्यटक आणि प्रवाशांना घेऊन एलिफंटाला (घारापुरी) जात होती. दुपारी साधारणतः 3 वाजून 55 मिनिटांनी नौदलाच्या एका स्पीड बोटीने प्रवासी बोटीला जोरदार धडक दिली. ही धडक इतकी प्रखर होती की ‘नीलकमल’ बोट पाण्यात बुडाली. अपघातानंतर परिस्थिती चिघळली आणि प्रवाशांमध्ये घबराट निर्माण झाली.
संकटाची माहिती मिळताच नौदल, तटरक्षक दल, आणि मुंबई सागरी पोलिसांच्या पथकांनी घटनास्थळी तातडीनं धाव घेतली. नौदलाच्या 11 नौका, तटरक्षक दलाच्या नौका, स्थानिक मच्छीमार बोटी, आणि हेलिकॉप्टरच्या साहाय्याने बचावकार्य राबवण्यात आलं. या मदतकार्यानं काही जीव वाचवण्यात यश आलं, परंतु दुर्दैवाने सर्वांना वाचवणं शक्य झालं नाही.
या दुर्घटनेतून काही गंभीर प्रश्न उभे राहतात. पर्यटनासाठी बोटींच्या सुरक्षिततेबाबत नेहमीच चिंता व्यक्त केली जाते, आणि ही घटना याच समस्येला अधोरेखित करते. बोटींच्या देखभालीसाठी आणि प्रवाशांच्या सुरक्षेसाठी योग्य ती पावलं उचलली जात आहेत का, हा मोठा प्रश्न आहे. बोटींची क्षमता आणि प्रवाशांची संख्या यामध्ये तफावत असल्याचं अनेक वेळा निदर्शनास आलं आहे. याशिवाय, बोट चालक आणि कर्मचारी यांचं प्रशिक्षित असणंही महत्त्वाचं आहे. या घटनेनं या सर्व मुद्द्यांवर नव्याने चर्चा सुरू केली आहे.
दुर्घटनेनंतर बोट अपघातांच्या वाढत्या घटनांवर सरकारकडून कडक उपाययोजना करण्यात येणार असल्याचं सांगितलं जात आहे. एलिफंटाला प्रवास करणाऱ्या पर्यटकांसाठी तांत्रिक दृष्टिकोनातून बोटींची तपासणी करण्याचं काम आता अधिक तीव्र केलं जाईल. तसंच, प्रत्येक प्रवाशांना प्रवासादरम्यान जीवनरक्षक उपकरणांची उपलब्धता अनिवार्य करण्यात येणार आहे.
