Agriculture Success Story : राज्यातील शेतकऱ्यांनी शेतीला एक नवा दृष्टिकोन दिला आहे. पारंपरिक पिकांच्या बाहेर पडत त्यांनी कमी खर्चात जास्त नफा देणाऱ्या पिकांकडे वळण्यास सुरुवात केली आहे. सोयाबीन आणि ऊस यांसारख्या पिकांसोबतच आता शेतकरी भाजीपाला आणि फळपिकांच्या उत्पादनावर भर देत आहेत. सोलापूर जिल्ह्यातील मोहोळ तालुक्यातील घोडेश्वर गावात अस्लम चौधरी या उच्चशिक्षित शेतकऱ्याने याचं उत्कृष्ट उदाहरण सादर केलं आहे. त्यांनी आठ एकर जमिनीत पत्ताकोबीची लागवड करून लाखोंचं उत्पन्न मिळवण्याचा मार्ग मोकळा केला आहे.
पत्ताकोबीच्या लागवडीचा यशस्वी प्रयोग
अस्लम चौधरी यांनी तब्बल आठ एकर जमिनीत पत्ताकोबीची लागवड केली. ही पिकं अडीच महिन्यांमध्ये तयार होते, त्यामुळे उत्पादनाचा कालावधीही कमी असतो. सध्या त्यांचं शेत पत्ताकोबीच्या गडद हिरव्या रंगाने बहरलं आहे. प्रत्येक गड्ड्याचं वजन अंदाजे दीड किलो आहे. त्यांनी एकूण 270 टन पत्ताकोबीचं उत्पादन घेतलं आहे. बाजारपेठेतील दरानुसार, सध्या पत्ताकोबीला वीस रुपये किलो भाव मिळत आहे. त्यामुळे अस्लम चौधरी यांना 54 लाख रुपयांचं उत्पन्न मिळण्याची अपेक्षा आहे.
प्रयोगशील दृष्टिकोनाने यशाची वाटचाल
बीएससी पदवी घेतल्यानंतर अस्लम चौधरी यांनी नोकरीच्या मागे न लागता शेतीमध्ये करिअर करण्याचा निर्णय घेतला. सुरुवातीला त्यांनी केळी आणि द्राक्ष यांसारख्या बागायती पिकांची लागवड केली होती. मात्र, शेतीत प्रयोगशीलता महत्त्वाची आहे हे लक्षात घेऊन त्यांनी भाजीपाला पिकांकडे वळण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी आधुनिक कृषी तंत्रज्ञानाचा वापर करत पत्ताकोबीचं पीक घेतलं. पिकाच्या व्यवस्थापनासाठी तण आणि कीड नियंत्रणावर त्यांनी विशेष भर दिला.
खर्चाचं नियोजन
पत्ताकोबीची लागवड करताना अस्लम चौधरी यांनी 8 एकर क्षेत्रात 1 लाख 80 हजार रोपांची लागवड केली. प्रत्येक रोपासाठी 60 पैशांचा खर्च आला, त्यामुळे एकरी 45 हजार रुपये आणि आठ एकरांसाठी एकूण 3 लाख 60 हजार रुपयांचा खर्च आला. याशिवाय, खतं, पाणी व्यवस्थापन, औषधं यांसाठी त्यांनी नियोजनपूर्वक खर्च केला. तण नियंत्रणासाठी आणि कीड नियंत्रणासाठी योग्य उपाययोजना केल्याने उत्पादनात कोणताही अडथळा आला नाही.
पिकाच्या गुणवत्तेला प्राधान्य
पत्ताकोबीचं उत्पादन उत्कृष्ट दर्जाचं असावं यासाठी त्यांनी प्रत्येक टप्प्यावर काटेकोर पद्धतीने काळजी घेतली. रोपांपासून गड्ड्यांपर्यंत प्रत्येक स्तरावर त्यांनी वेळोवेळी निरीक्षण केलं. यामुळे उत्पादनात प्रमाण वाढले, शिवाय गड्ड्यांचा दर्जाही सुधारला.
बाजारपेठेचा अभ्यास महत्त्वाचा
अस्लम चौधरी यांनी बाजारपेठेचा अंदाज घेऊन पत्ताकोबीची लागवड केली. बाजारपेठेतील मागणी आणि पुरवठ्याच्या चक्राचा त्यांनी सखोल अभ्यास केला. पत्ताकोबीला बाजारात चांगला भाव मिळत असल्याने त्यांनी योग्य वेळी विक्रीची योजना आखली आहे.
इतर शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणास्थान
अस्लम चौधरी यांचा हा प्रयोग इतर शेतकऱ्यांसाठी प्रेरणादायक ठरत आहे. कमी कालावधीत जास्त उत्पन्न मिळवणं शक्य आहे हे त्यांनी आपल्या अनुभवातून दाखवून दिलं आहे. त्यांनी कृषी तंत्रज्ञानाचा योग्य वापर करत पारंपरिक शेतीच्या पलीकडे जाऊन यश मिळवलं आहे.
शेतीला नवा आयाम
पारंपरिक शेतीतील बदल आणि आधुनिक दृष्टिकोन हेच शेतकऱ्यांच्या प्रगतीचं गमक आहे. अस्लम चौधरी यांनी कमी कालावधीत, कमी खर्चात, जास्त उत्पादन मिळवून दाखवून दिलं आहे की, शेतीत नवनवीन प्रयोग करण्यासाठी धाडस गरजेचं आहे. त्यांची मेहनत, तंत्रज्ञानाचा वापर आणि चोख व्यवस्थापन हीच त्यांच्या यशाची मुख्य कारणं आहेत.
