75 years of constitution : २६ नोव्हेंबर १९४९ रोजी भारतीय संविधान सभेने भारताचे संविधान स्वीकारले आणि या ऐतिहासिक घटनेला यंदा ७५ वर्षे पूर्ण झाली आहेत. २६ जानेवारी १९५० रोजी औपचारिकपणे लागू झालेल्या या संविधानाचा स्मरणदिन साजरा करण्यासाठी विविध उपक्रमांचे आयोजन करण्यात आले आहे.
75 years of constitution
मंगळवारी नवी दिल्लीतील संविधान सभागृहातील केंद्रीय सभागृहात आयोजित कार्यक्रमात राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी ७५ रुपयांचा स्मारक नाणे आणि टपाल तिकीट प्रकाशित केले. या ऐतिहासिक सोहळ्यात राष्ट्रपतींनी संविधानाच्या संस्कृत आणि मैथिली आवृत्त्यांचेही अनावरण केले.
75 years of constitution
संविधान: भारतीय लोकशाहीची मूलभूत पायाभूत व्यवस्था
संविधान दिनाच्या निमित्ताने राष्ट्रपती मुर्मू यांनी दोन्ही सभागृहांच्या संयुक्त बैठकीत भाषण केले. त्यांनी भारतीय संविधानाला जगातील एक प्रगत, सजीव, आणि समावेशक दस्तऐवज म्हणून ओळख दिली. या कार्यक्रमात त्यांनी संविधान सभेच्या १५ महिला सदस्यांच्या योगदानाचा गौरव केला आणि त्यांच्या ऐतिहासिक भूमिकेला उजाळा दिला.
75 years of constitution
राष्ट्रपतींनी संविधानाला देशातील सर्वोच्च ग्रंथ म्हणून संबोधले. त्यांनी सांगितले की, “भारतीय संविधान केवळ कायद्यांचा संच नाही, तर देशाच्या मूल्यांची, स्वाभिमानाची आणि विविधतेची अभिव्यक्ती आहे.” संविधानाने संपूर्ण देशाला एकसंध करणारे एक व्यासपीठ दिले आहे.
भारतीय नागरिकांचे मौलिक कर्तव्य आणि आदर्श
राष्ट्रपतींनी नागरिकांना संविधानातील आदर्शांचे पालन करण्याचे आवाहन केले. त्यांनी नागरिकांनी आपली मौलिक कर्तव्ये पार पाडत देशाला २०४७ पर्यंत विकसित भारताच्या ध्येयाकडे नेण्याची शपथ घ्यावी, असे आवाहन केले. त्यांनी म्हटले, “संविधानाला केवळ वाचनापुरते मर्यादित न ठेवता, त्यातील तत्वे आणि विचार आपल्या दैनंदिन आचरणाचा भाग बनवले पाहिजेत.”
एकत्रित प्रयत्नांची गरज
कार्यकारी, विधिमंडळ, आणि न्यायव्यवस्था या तीनही स्तंभांनी संविधानाच्या भावनेनुसार एकत्रितपणे कार्य करून सामान्य नागरिकांचे जीवन सुकर करावे, असे आवाहन राष्ट्रपतींनी केले. त्यांनी सरकारच्या विविध योजनांचा उल्लेख करत सांगितले की, “गेल्या काही वर्षांमध्ये सरकारने दुर्बल आणि मागासवर्गीयांसाठी अनेक सकारात्मक निर्णय घेतले आहेत. या निर्णयांमुळे समाजाच्या सर्व स्तरांवर विकासाला चालना मिळत आहे.”
संविधान दिवसाचे महत्त्व
संविधान दिनानिमित्त हा ऐतिहासिक स्मारक कार्यक्रम भारतीय लोकशाहीच्या भक्कम पायांना उजाळा देतो. विविधतेतील एकतेचे दर्शन घडवत, संविधानाने भारतीय समाजाला एक नवीन दिशा दिली आहे. प्रत्येक भारतीय नागरिकाला संविधानाच्या आदर्शांवर आधारित भविष्य घडवण्याची जबाबदारी आहे.
७५ रुपयांचे स्मारक नाणे आणि टपाल तिकीट हे केवळ प्रतीकात्मक स्वरूपाचे नसून, संविधानाच्या अमूल्य योगदानाचे प्रतीक आहेत. या स्मृतीचिन्हांद्वारे संविधानाचा वारसा पुढील पिढ्यांपर्यंत पोहोचवण्याचा प्रयत्न आहे.
